Ortopedi uzmanları tarafından sıklıkla uygulanan alçılama hangi durumlarda yapılır? Alçıların çeşitleri nelerdir? Hangi durumlarda yarım alçı yapılır? Gibi sorularınızın cevaplarını bulabileceğiniz bu yazımızı sizler için özenle hazırladık.

Yarım alçı “Atel” Nedir?

Atel tedavisi ortopedi uzmanları tarafından uygulanan bir alçılama çeşididir. Kol ve bacaklarda travmaya bağlı hasar sonucu hasar alan uzvun dinlendirilmesi ve iyileşmeye fırsat verilmesi için yapılabilir. Atel yani diğer adıyla yarım alçı uygulaması acil servise kırık veya tendon kesisi ile başvuran hastalara kırığın ve kesinin sabit kalmasına destek sağlaması için sıklıkla uygulanır. Alçı atel uygulamasında kırığın çeşidi yeri uygulama şeklini belirler. Atel uygulama şekli genellikle tek taraflı etkilenen kol veya bacağa pamuk üzerine uygulanan ve sertleşmesiyle kırık hattının sabit kalmasını sağlar. Alçı uygulaması öncesinde etkilenen bölge rulo pamukla sarılık alçı ıslatılır ve fazla suyu sıkılır. Ardından uygulanacak bölgeye bazen tek yüzüne bazı durumlarda sandviç olarak yerleştirilir ve sonrasında sargı bezi ile sarılarak sabitlenir.

Atel Hangi Durumlarda Yapılır?

Atel kol veya bacakta hasar alınması sonrası oluşabilecek kırığa yapılan ilk müdahaledir.Kırık hattının sabit kalması oldukça önemlidir. Kırık hattı hareket ederse serbest kemik uçları çevre uyumşak doku sinir ve damarlara hasar verebilir. İkincil oluşabilecek hasarların önüne geçmek için kırık hattı sabitlenir. Atel uygulaması ilk müdahale olup bazı kırıklarda atel ile kırık takibi yapılabilmektedir. Yarım alçı uygulaması sonrası tam alçıya geçilmesi rutin bir tedavi yöntemi değildir. Bu konuda kararı ortopedi uzmanı verir. Uygun alçılamayı uygular. Atel yani yarım alçı uygulaması parmak tendon kesilerinde de uygulanabilir. El hareketi ile kopuk olan tendon parçasının geriye kaçmasını ve kısalmasını engellemek için atel ile takip yapılabilir. Cerrahi müdahale öncesi de atel ile sabitleme yapılabilir. Bazı hastalarda dinlendirme ateli uygulanarak etkilenen kol veya bacağa yük binmesi ve hareketi kısıtlanabilir.

Yarım Alçı ( Atel ) Ne Kadar Süre Kalır?

Yarım alçı uygulaması kırığa bağlı ise genellikle kırık kaynama dokusunun yerleşmesi beklenir. Bu da ortalama bir kırık için 4 haftadır. Bazı kırıklarda 3 haftada hareket vermek gerekebilir örneğin dirsek kırıkları. Dinlendirme atelleri ise 1 – 2 hafta arası uygulanabilmektedir. Kırığın ve doku hasarının cinsine göre bu süreler değişkenlik gösterir.

Kısa Bacak Atel Uygulaması

Alt ekstremite kısa bacak veya uzun bacak atel uygulamalarında bacağa yük verilmemelidir. Üzerine basıldığında alçı kırılabilir ve gevşeyebilir. Eğer bacakta kırık varsa atel ile birlikte kalp seviyesinin üzerinde tutacak şekilde yüksekte tutmak şişmesini önleyecektir. Kısa bacak atel uygulaması genellikle ayağın alt ve arka bölümünden dizin arkasına kadar uzanan ateldir. Diz eklemini geçmez ve dizin bükülmesine imkan sağlar. Uzun bacak atel ise diz üzerine çıkan ateldir.

Kısa Kol Atel Nedir?

Kısa kol atel uygulaması genellikle elin avuç içine bakan yüzüne uygulanır. Kırığın çeşidine göre parmağı kapsaması veya el sırtına uygulama gibi çeşitli uygulama yöntemleri vardır. Kısa kol atel uygulaması dirseğe kadar olan yarım alçılama yöntemidir. Dirsek bölgesini geçmez dirsek hareketine engel olmayan alçılama yöntemidir.

Yarım Alçı Yapılan Hastalarda Ne Gibi Sorun Oluşabilir?

Yarım alçı yani atel uygulaması sert bir objenin uzuvlara bağlanmasının da neden olabileceği komplikasyonlara sebebiyet verebilir. Bu sorunlar alçının vurması sonucu dolaşım bozukluğu ve ekstremite uçlarında parmaklarda şişme morarma ile kendisini gösterebilir. Alçı uygulaması sırasında ısınır ve eğer yüksek sıcaklıklara ulaşırsa ciltte yanma yapabilir. Alçı atel uygulaması sırasında sargı bezi sıkı sarılırsa dolaşım bozukluğuna neden olup gangren oluşabilir. Atel uygulaması sırasında hastaya bilgi verilir ve dolaşım takibinde sorun olur ve şişkinlik oluşursa doktoruna zaman kaybetmeden başvurması söylenir.
Ameliyat sonrası kemik kırıkları cerrahi tedavisinde uygulanan kemik sabitleme işlemlerinde de kemiğin kaynamasına destek olması açısından atel alçılama yapılabilir. Atelin görevi sabitlemek ve iyileşmeye imkan sağlamaktır.

Atel Çeşitleri Nelerdir?

Atel uygulaması çeşitli malzemeler ile yapılabilir. Klasik alçı sargılar ile yapılabildiği gibi daha hafif bir malzeme olan Amerikan fiber malzeme ile de atel uygulaması yapılabilmektedir. Fiber alçılar diğer eski tip alçılara göre röntgen görüntülemeleri açısından daha net görüntü verir. Ayrıca fiber alçılar eski tip alçılara göre hafif olduğu için hastanın kırığını kalbinin üstünde tutmasında daha rahat ve konforlu hareket etmesini sağlar. Fiber alçıların dayanıklılığı oldukça yüksektir.

Tam Alçı Mı Yarım Alçı mı?

Kırık hattının iyileşmesine katkı sağlaması için sabit durması önemlidir. Tam alçılar kırığın olduğu kol veya bacağı sabit tutmak için atele göre daha etkilidir. Ancak bazı durumlarda tam alçı uygulanamaz. Bu durumlar özellikle kırık hattının olduğu ekstremitede şişkinlik veya açık yara varlığıdır. Şişkinlik takibi yapılması gereken durumlarda yarım alçı tercih edilir. Kırık hattının olduğu bölgede açık yara varsa veya dikiş atılmışsa bu tip durumlarda da yarım alçı tercih edilebilir. Bu konuda ortopedi uzman doktorunuz en uygun tedaviyi uygulayacaktır.

Alçı İle Takipte Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:

Kırık olan kol veya bacağınızda şişkinlik barsa bu şişkinliği azalmak ağrınızın hafiflemesi için oldukça önemlidir. Şişkinliğin azalması için şu yöntemleri uygulayabilirsiniz:

• Hasar almış kol veya bacağı ilk 5 gün kalp seviyesi üzerine tutarak yükseklik sağlamanız önerilir. Yüksekte olan kırık hattında biriken kan ve ödem daha hızlı gerileyecektir. Şişkinliğin azalması ile birlikte ağrı azalır.
• Kırık hattı olan ekstremitenizin sabit kalması kırık hattının kaynamasını hızlandırır. Hareket halindeki kırık hattının kaynaması gecikir ve tekrarlayan ağrılara sebebiyet verir.
• Kırık hattı üzerine soğuk uygulama şişkinliğin ve zonklayıcı ağrıları azalmasına katkı sağlar.
• Alçı uygulama sonrası parmaklarınızda şişme ve morarma var ise kapiller dolaşım süresi uzamış ise mutlaka acil olarak doktorunuza başvurunuz.
• olaşım problemleri şişmeye bağlı alçının dolaşımı bozmasına sebep olabilir. Doktorunuza ulaşamadığınız durumlarda acil servise başvurabilirsiniz.